Ziektebeeld
Depressie

Als je een depressie hebt, heb je verschillende klachten: psychische, maar ook lichamelijke. Je klachten hebben invloed op je gedachten en gedrag. Hieronder vind je de belangrijkste klachten op een rij. Je hoeft niet alle klachten tegelijk te hebben om van een depressie te spreken. Ook kunnen klachten per persoon verschillend en op andere perioden van de dag tot uiting komen. Alleen een huisarts, psycholoog of psychiater kan de diagnose depressie stellen. Als je vermoedt dat je een depressie hebt is het belangrijk om contact op te nemen met je huisarts.

Psychische klachten

• Je voelt je somber en hebt nergens zin in.

• Je vindt niets leuk en hebt geen energie.

• Je voelt je schuldig en waardeloos: ‘Ik stel niets voor’.

• Je voelt je leeg: ‘Ik voel helemaal niets meer’.

• Je voelt je vaak angstig, wanhopig en machteloos: ‘Wat ik ook doe, er verandert toch niets’.

• Je huilt veel zonder dat dit je oplucht, of je wilt graag huilen maar het lukt niet.

Lichamelijke klachten

• Je voelt je doodmoe.

• Je hebt geen zin in eten. Hierdoor val je veel af. Of je eet juist veel en komt veel aan.

• Je slaapt weinig en slecht of je slaapt juist heel erg veel.

• Je hebt minder of geen seksuele gevoelens.

• Je hebt last van een droge mond.

• Je hebt last van onverklaarbare pijn, van druk op de borst, hoofdpijn of rugpijn.

• Je bent vaak duizelig en hebt trillende handen.

• Je hebt last van hartkloppingen.

Gedachten en gedrag

• Je bent snel boos en geïrriteerd.

• Je bent veel met de dood bezig. Je denkt bijvoorbeeld: ‘Ik ben net zo lief dood.’

• Je piekert veel, vaak over hetzelfde.

• Je kunt je moeilijk concentreren en vergeet veel.

• Je kunt moeilijk besluiten nemen.

• Je reageert en praat langzaam en kunt niet goed nadenken.

• Je bent niet vooruit te branden of kunt juist geen moment stilzitten.

Een depressie ontstaat meestal door een combinatie van persoonlijke eigenschappen, lichamelijke oorzaken en wat je meemaakt in je leven.

Persoonlijke eigenschappen
Bepaalde persoonlijke eigenschappen kunnen iemand extra kwetsbaar maken voor somberheid. Sommige mensen slagen er niet goed in problemen op te lossen of nare gebeurtenissen te verwerken. Of ze durven niemand om steun te vragen en blijven dus alleen met hun probleem. Andere eigenschappen waardoor je kwetsbaar kunt zijn voor depressies zijn:

• gebrek aan zelfvertrouwen

• de dingen té goed willen doen

• angst om te mislukken

• erg veel van jezelf eisen

• vinden dat je het nooit goed doet.

Lichamelijke oorzaken
Een belangrijke lichamelijke oorzaak is erfelijkheid. Komen depressies in je familie voor? Dan heb je een grotere kans om een depressie te krijgen.

Ook bepaalde stoffen in je lichaam kunnen soms zorgen voor sombere gevoelens. Dat geldt voor hormonen, medicijnen, alcohol en drugs.Verder gaan bepaalde lichamelijke ziekten vaak samen met depressieve gevoelens. Voorbeelden zijn afwijkingen aan de schildklier- en bijnierschors, diabetes en hart- en vaatziekten.


Wat je meemaakt in je leven
Goede of slechte ervaringen of gebeurtenissen die je leven opeens erg veranderen, kunnen ervoor zorgen dat je depressief wordt. Voorbeelden daarvan zijn het verlies van je partner, ontslag of een verhuizing. Maar denk ook aan schokkende gebeurtenissen die je somber en angstig maken, zoals een beroving of een ongeluk.

Je kunt ook depressief raken door gebeurtenissen die al lang geleden zijn gebeurd. Bijvoorbeeld als je als kind bent mishandeld of seksueel misbruikt. Of als een van je ouders vroeg is overleden.

Een depressie is vaak goed te behandelen. Hoe dat het beste kan gebeuren, hangt af van de ernst van je klachten. Bij milde klachten kun je zelf veel doen. Bijvoorbeeld een regelmatige dagindeling aanhouden, regelmatig eten, meer gaan bewegen, naar buiten en contact blijven houden met vrienden en familie. Daarnaast kan de huisarts je adviseren een (online) zelfhulpcursus te volgen.

Therapie
Soms helpen deze maatregelen niet voldoende. Als dat niet zo is kan de huisarts je verwijzen naar een psycholoog. Er zijn dan verschillende therapievormen mogelijk. Cognitieve gedragstherapie, gedragstherapie en interpersoonlijke therapie zijn goede opties bij een depressie. Bij mensen die vooral in de winter depressief worden kan lichttherapie soms helpen. Bij een zeer ernstige depressie die lang duurt en waarbij medicijnen en therapie niet helpen, wordt soms gekozen voor Elektro Convulsie Therapie (ECT).

Medicijnen
De huisarts of een andere behandelaar kan je bij een matige of ernstige depressie ook voorstellen een tijdje medicijnen te gebruiken: antidepressiva. Een combinatie van medicijnen en therapie is ook mogelijk.

Contact met lotgenoten
Mensen met een depressie hebben vaak baat bij regelmatig contact met anderen, die vergelijkbare klachten hebben (of hebben doorgemaakt). De Depressie Vereniging organiseert door heel Nederland supportgroepen. Een groep bestaat uit mensen die een depressie hebben, of hebben gehad. Zij komen ongeveer één keer per maand bij elkaar om ervaringen uit te wisselen en te bespreken hoe zij met hun depressie omgaan.

• Neem de gevoelens van degene met een depressie serieus, ontken ze niet en bagatelliseer ze niet.
• Probeer je naaste niet geforceerd op te vrolijken, dat kan averechts werken.
• Bied een luisterend oor en toon begrip.
• Toon betrokkenheid en belangstelling. Ga langs of bel op. Dat helpt vaak, ook als jouw naaste niet direct waardering laat blijken als je op bezoek komt.
• Ga samen iets eenvoudigs doen, bijvoorbeeld wandelen of boodschappen doen. Of bied hulp aan bij een praktische taak waar de ander weinig energie voor heeft (zoals schoonmaken of de was).
• Maak duidelijk dat de ander op je kan rekenen. Weet je niet wat je moet zeggen of doen? Dan kun je dat zeggen.
• Cijfer jezelf niet weg en bewaak je eigen grenzen. Maak tijd voor je vrienden en hobby’s en zorg dat je niet in een isolement terecht komt.
• Als je naaste met een depressie een behandeling ondergaat, koester dan niet de verwachting dat alles weer gauw bij het oude zal zijn. Herstel heeft tijd nodig, schat dat realistisch in.

Bron: MIND